5 Chiến Lược Thông Minh Giúp Tận Dụng Tối Đa ChatGPT – Không Phải Ai Cũng Biết

Khi mới bắt đầu sử dụng ChatGPT của OpenAI, rất dễ để rơi vào những công việc đơn giản như viết email, sửa lỗi ngữ pháp hay tóm tắt văn bản. Tuy nhiên, giá trị thực sự của công cụ này chỉ lộ rõ khi bạn học cách giao tiếp với AI một cách hiệu quả hơn.

Thay vì chỉ đơn thuần yêu cầu ChatGPT tạo nội dung, có những cách trò chuyện cụ thể có thể "biến hình" khả năng của nó – đưa nó từ một công cụ bình thường trở thành một trợ lý AI mạnh mẽ, hiểu bạn và làm việc theo cách bạn cần. Sau nhiều tháng sử dụng ChatGPT hàng ngày kể từ khi nó ra mắt, tôi đã rút ra được một số kỹ thuật giúp giải quyết những phiền toái phổ biến nhất mà người dùng thường gặp. Những cách "prompt" này không chỉ giúp tôi vượt qua các giới hạn của ChatGPT mà còn khai phá được những khả năng mà phần lớn người dùng chưa từng khám phá. Dù bạn là người mới bắt đầu, chỉ dùng ChatGPT khi cần, hay đã là "power user", hãy thử áp dụng những chiến lược dưới đây cho lần sử dụng tiếp theo của mình:

1. Câu lệnh tốt nhất để cải thiện bài viết mà không phá hỏng văn phong. Nếu bạn từng nhờ ChatGPT chỉnh sửa bài viết, chắc hẳn đã từng bực mình vì văn bản của mình bị viết lại hoàn toàn. Văn phong cá nhân biến mất, đôi khi cả ý nghĩa cũng bị thay đổi. Điều này không chỉ khó chịu mà còn khiến bạn cảm thấy như bị "cướp lời". Giải pháp rất đơn giản: hãy nói với ChatGPT: "Fix grammar without changing the wording" – (Sửa ngữ pháp nhưng không thay đổi từ ngữ). Câu lệnh ngắn gọn này tạo ra sự khác biệt lớn. ChatGPT sẽ chỉ sửa lỗi ngữ pháp thật sự, điều chỉnh dấu câu và sửa lỗi chính tả rõ ràng – nhưng vẫn giữ nguyên văn phong gốc của bạn. Bạn cũng có thể nâng cấp lệnh này thành: "Only fix objective grammar errors" – để ChatGPT cẩn trọng hơn và tránh can thiệp vào phần nội dung chủ quan. 2. Tạo trợ lý AI cá nhân hóa theo phong cách làm việc của riêng bạn. Phần lớn người dùng sử dụng ChatGPT "nguyên bản", mà không biết rằng họ đang bỏ lỡ tiềm năng thực sự của nó. Việc tuỳ chỉnh cách ChatGPT tương tác với bạn giống như việc thiết lập điện thoại mới – không ai để nguyên cài đặt mặc định nếu muốn tối ưu hiệu suất. Bạn hoàn toàn có thể hướng dẫn ChatGPT ngay từ đầu cuộc hội thoại về cách bạn muốn nó phản hồi. Ví dụ: Trả lời từng bước để chính xác hơn. Ghi nhớ phong cách viết yêu thích của bạn. Tranh luận nếu không đồng tình với quan điểm bạn nêu. Tập trung vào các lĩnh vực cụ thể. Trình bày nội dung theo định dạng bạn mong muốn. Nếu bạn là người dùng ChatGPT Plus, bạn còn có thể lưu lại một phiên bản GPT tùy chỉnh nhớ được các hướng dẫn này. Nếu không, hãy lưu cấu hình hướng dẫn của mình ở nơi khác và dán vào các cuộc trò chuyện quan trọng khi cần. Hiệu quả sẽ rõ ràng: ChatGPT mặc định thường cảm giác "chung chung", nhưng phiên bản cá nhân hóa lại cực kỳ tập trung, ổn định và phù hợp với cách bạn làm việc.

3. Đừng để ChatGPT đánh lừa bạn với các "ảo giác AI". Bạn đã bao giờ bị ChatGPT thuyết phục bởi một thông tin nghe có vẻ hợp lý, nhưng sau đó phát hiện nó hoàn toàn sai? Giới chuyên môn gọi đây là "hallucination" – hiện tượng AI tự chế thông tin. Cách phòng tránh rất đơn giản: Luôn yêu cầu dẫn nguồn. Hãy thêm vào câu hỏi của bạn: "Please include sources with links for any facts you mention." Tuy nhiên, bước quan trọng mà nhiều người bỏ qua: hãy kiểm tra các liên kết đó. Theo kinh nghiệm cá nhân, khoảng 20% đường dẫn mà ChatGPT đưa ra không hoạt động, hoặc không chứa nội dung đã đề cập. Để ChatGPT trung thực hơn, bạn có thể yêu cầu tiếp: "For each main fact you mentioned, tell me how confident you are and why." Việc này giúp phân biệt rõ đâu là thông tin chắc chắn và đâu là phỏng đoán. Đúng là hơi mất thời gian hơn, nhưng nếu nội dung quan trọng, việc xác minh là hoàn toàn xứng đáng. 4. Buộc ChatGPT đặt câu hỏi để hiểu bạn rõ hơn. Một trong những điều khó chịu nhất là khi ChatGPT tự tin đưa ra câu trả lời sai chỉ vì thiếu thông tin. Nhưng bạn làm sao biết nó cần gì thêm? Hãy yêu cầu ChatGPT làm việc này cho bạn bằng cách thêm: "Before answering, ask me any questions you need to understand my request better." Lúc này, thay vì đoán mò và trả lời sai lệch, ChatGPT sẽ dừng lại và hỏi những câu cụ thể để hiểu rõ hơn nhu cầu của bạn – giống như một cộng sự thực thụ. Cách tiếp cận này khiến cuộc trò chuyện trở nên hiệu quả và chính xác hơn nhiều. 5. Dùng ChatGPT như một đối tác cùng bạn động não. Thay vì yêu cầu ChatGPT giải quyết một vấn đề cụ thể, hãy cùng nó suy nghĩ qua từng bước. Bạn có thể nói: "Help me think through this problem step by step" "What might I be overlooking about this situation?" "Give me a different perspective on my idea." "Suggest some unconventional approaches to this challenge." Điểm mạnh nhất của ChatGPT, theo tôi, chính là khả năng nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ cùng lúc – điều mà con người đôi khi bị giới hạn bởi thói quen tư duy. Sự hợp tác này có thể giúp bạn vượt qua những khối tư duy bế tắc, phát hiện lỗ hổng hoặc đưa ra những ý tưởng sáng tạo mà bạn khó nghĩ ra một mình. Kết luận: ChatGPT không chỉ là một công cụ viết lách hay tìm kiếm thông tin – nó có thể trở thành một đồng nghiệp kỹ thuật số, một người cộng sự sáng tạo hoặc một trợ lý cá nhân nếu bạn biết cách giao tiếp hiệu quả. Hãy thử những mẹo trên, bạn sẽ thấy ChatGPT có thể làm được nhiều hơn bạn từng nghĩ.