Bế tắc tại Thượng viện: Nỗ lực gia hạn trợ cấp Obamacare đứng trước nguy cơ thất bại

Thượng viện Mỹ dự kiến sẽ bỏ phiếu vào tuần tới về việc gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá rẻ (Affordable Care Act – ACA) thêm ba năm. Đây được xem là nỗ lực cuối cùng nhằm giữ lại chương trình trước khi hết hạn vào cuối năm. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định đề xuất này gần như chắc chắn sẽ thất bại.

Đảng Dân chủ đã nhiều lần cảnh báo rằng hàng triệu người dân Mỹ sẽ phải đối mặt với mức phí bảo hiểm tăng vọt nếu Quốc hội không hành động. Phát biểu tại Thượng viện hôm thứ Năm, Lãnh đạo phe thiểu số Chuck Schumer (D–New York) khẳng định toàn bộ Thượng nghị sĩ Dân chủ sẽ bỏ phiếu ủng hộ. “Đảng Cộng hòa có một tuần để đưa ra lập trường rõ ràng: Ủng hộ dự luật để giảm chi phí chăm sóc sức khỏe, hay ngăn chặn nó và đẩy phí bảo hiểm lên mức cao ngất,” Schumer nhấn mạnh. Cuộc bỏ phiếu sắp tới là điểm kết của chiến dịch kéo dài nhiều tuần của phe Dân chủ nhằm cứu trợ cấp ACA — nguyên nhân từng góp phần dẫn đến cuộc đóng cửa chính phủ liên bang dài nhất lịch sử. Tuy nhiên, cơ hội để dự luật vượt qua Thượng viện là rất thấp. Và ngay cả khi vượt qua được, chưa có gì đảm bảo rằng Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (R–Louisiana) sẽ đem nó ra bỏ phiếu, hoặc rằng Tổng thống Donald Trump sẽ ký thông qua.

Tháng trước, Thượng nghị sĩ độc lập Angus King (I–Maine) cùng bảy Thượng nghị sĩ Dân chủ đã đồng ý bỏ phiếu mở cửa chính phủ trở lại, đổi lấy cam kết từ Lãnh đạo phe đa số Thượng viện John Thune (R–South Dakota) rằng Thượng viện sẽ tổ chức một cuộc bỏ phiếu trước tuần tới về dự luật gia hạn trợ cấp ACA mà phe Dân chủ lựa chọn. Cả King và Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen (D–New Hampshire) đều bày tỏ hy vọng có thể đàm phán một dự luật thỏa hiệp đủ sức thu hút một số Thượng nghị sĩ Cộng hòa để vượt qua thủ tục filibuster. Tuy nhiên, để làm được điều đó, phe Dân chủ cần ít nhất 13 phiếu ủng hộ từ Cộng hòa — một mục tiêu được xem là bất khả thi vào thời điểm hiện tại. Thượng nghị sĩ Thom Tillis (R–North Carolina), một trong số ít tiếng nói từng tỏ ra cởi mở với khả năng gia hạn trợ cấp nếu phe Dân chủ chấp nhận các điều chỉnh mà phía Cộng hòa yêu cầu, tuyên bố rằng ông “kiên quyết phản đối” dự luật mà Schumer đưa ra. “Tôi không nghĩ Schumer thực sự muốn một kết quả tốt đẹp,” Tillis nói. “Ông ấy muốn một kết quả chính trị từ một cuộc bỏ phiếu thất bại. Tôi thì muốn xây dựng một giải pháp hợp lý và tôn trọng cả hai phía.” Trong khi một số Thượng nghị sĩ Cộng hòa đề xuất áp đặt giới hạn thu nhập và yêu cầu mức phí tối thiểu để đổi lấy sự ủng hộ, thì nhiều người khác lại phản đối hoàn toàn việc gia hạn. Điều này khiến nội bộ đảng Cộng hòa chia rẽ sâu sắc. Lãnh đạo phe Cộng hòa số hai tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ John Barrasso (Wyoming), chỉ trích rằng đề xuất của Schumer không đưa ra bất kỳ cải cách nào nhằm giải quyết “lãng phí, gian lận và tham nhũng” của chương trình ACA. Cũng trong tuần này, Văn phòng Kiểm toán Chính phủ (GAO) công bố báo cáo cho thấy trợ cấp ACA có nguy cơ bị gian lận, củng cố thêm lập luận của phe Cộng hòa rằng việc gia hạn phải đi kèm cải cách. Không chỉ dừng ở đó, nhiều nghị sĩ Cộng hòa còn yêu cầu siết chặt hơn các quy định về phá thai trong bất kỳ thỏa thuận nào — điều mà đảng Dân chủ kiên quyết từ chối. “Phá thai luôn là một trong những trở ngại lớn nhất để đạt được thỏa thuận,” Thune nói với báo chí. “Những phần khác thì có thể thương lượng, nhưng vấn đề này thực sự rất khó.” Ở Hạ viện, một số nhóm lưỡng đảng cũng đưa ra các đề xuất thỏa hiệp của riêng mình, nhưng Chủ tịch Hạ viện Johnson vẫn chưa cam kết liệu có đưa những đề xuất này ra bỏ phiếu toàn viện hay không. Nhiều nghị sĩ Cộng hòa tại Hạ viện vẫn phản đối gay gắt việc gia hạn các khoản trợ cấp được ban hành trong thời kỳ Covid-19 và thay vào đó muốn thúc đẩy những cải cách sâu rộng hơn đối với hệ thống y tế. Johnson cho biết ông dự định trình bày một kế hoạch chăm sóc sức khỏe mới vào tuần tới và bỏ phiếu trước cuối năm — nhưng không rõ kế hoạch có nội dung gì và liệu phe Cộng hòa có đủ phiếu để thông qua hay không. Đảng Dân chủ chắc chắn sẽ phản đối. Trong khi đó, hơn 30 nghị sĩ lưỡng đảng do Hạ nghị sĩ Jen Kiggans (R–Virginia) và Josh Gottheimer (D–New Jersey) dẫn đầu đã đưa ra một khung thỏa thuận mới: – Gia hạn tín dụng thuế 2 năm. – Áp đặt giới hạn thu nhập. – Thêm hàng loạt biện pháp chống gian lận. – Mở rộng thời gian ghi danh đến giữa tháng 3.

Dù không có bảo đảm sẽ được bỏ phiếu, nhóm này cho biết lãnh đạo Cộng hòa hiểu rằng họ phải làm điều gì đó và sẵn sàng sử dụng biện pháp “discharge petition” để buộc Hạ viện phải bỏ phiếu nếu cần. “Rõ ràng là họ hiểu cần có một kế hoạch,” Hạ nghị sĩ Michael Lawler (R–New York) nói. “Không đưa ra kế hoạch nào là điều vô lý. Nó sai về mặt lập pháp và còn dở về mặt chính trị.”