Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) Có Thực Sự Đáng Sợ Như Chúng Ta Nghĩ?

Mỗi ngày, dường như trên các bản tin đều xuất hiện những câu chuyện rùng rợn hoặc khó hiểu về Trí Tuệ Nhân Tạo (AI). Chúng ta được biết AI sẽ đánh cắp việc làm của con người, lan truyền tin giả trên internet với quy mô khổng lồ và thống trị thế giới. Nhưng chính xác thì AI là gì? Liệu những câu chuyện đáng sợ đó có đúng sự thật? Dưới đây là năm điều bạn thực sự cần biết về AI.

Thứ Nhất: AI Không Mới Như Bạn Nghĩ Điều đầu tiên cần biết là AI đã xuất hiện lâu hơn bạn nghĩ rất nhiều. Nguồn gốc của nó bắt nguồn từ một ý tưởng được gọi là mạng nơ-ron nhân tạo ra đời từ những năm 1940. Mạng nơ-ron hoạt động giống như một nhóm công nhân được kết nối với nhau, học cách giải quyết vấn đề. Mỗi lần đưa ra giải pháp tiềm năng, mạng lưới sẽ đánh giá xem có chỗ nào cần cải thiện không. Chúng sẽ tự điều chỉnh và thay đổi các kết nối của mình. Theo thời gian, mạng lưới trở nên hiệu quả hơn. Công nghệ được hỗ trợ bởi mạng nơ-ron hiện diện khắp mọi nơi xung quanh chúng ta ngay bây giờ. Chúng gợi ý phim ảnh và âm nhạc mà chúng ta có thể thích, nhận dạng khuôn mặt và vật thể khi chụp ảnh trên điện thoại thông minh, kích hoạt các tính năng như nhận dạng khuôn mặt. Mạng nơ-ron cũng được sử dụng nhiều bởi các nền tảng truyền thông xã hội để cá nhân hóa nguồn cấp dữ liệu của chúng ta. Thứ Hai: AI Không Có Cảm Xúc Gần đây, một dạng AI được gọi là AI sinh thành đang cung cấp năng lượng cho các ứng dụng có thể tạo ra dữ liệu mới. Nó cũng có thể hỗ trợ các Chatbot như Chat GPT của OpenAI và Bard của Google, những công cụ này cung cấp các phản hồi giống con người cho các câu hỏi. Chúng ngày càng giỏi tương tác với chúng ta và có vẻ giống người hơn. Điều này có vẻ đáng sợ, nhưng điều đáng lưu ý ở đây là AI không thể cảm nhận hoặc suy nghĩ, không thể yêu hoặc ghét. Chat GPT và các chương trình tương tự là những ứng dụng hoàn thành câu phức tạp, phân tích các mẫu giao tiếp của chúng ta và cung cấp phản hồi tương tự như cách con người thường trả lời, giống như một con vẹt biết nói.

Thứ Ba: AI Có Thể Phản Ánh Định Kiến Thấp Vấn đề đáng lo ngại tiếp theo là AI có thể tiếp thu và phản ánh những thông tin sai lệch, không đáng tin cậy (tiếng Anh: BS - bullshit). Chúng có thể tạo ra những thông tin vô căn cứ mà những người chưa nghiên cứu kỹ sẽ dễ dàng tin tưởng. Nghiêm trọng hơn, AI có thể mang những định kiến phân biệt chủng tộc và giới tính. Nghe thì có vẻ phi lý nhưng nếu AI được huấn luyện trên dữ liệu phân biệt chủng tộc, thiên vị hoặc thù hằn, thì kết quả mà nó tạo ra cũng sẽ phản ánh những điều tương tự. Như chúng ta đã biết, nội dung phân biệt chủng tộc, thiên vị và thù hằn có rất nhiều trên mạng. Năm 2016, Microsoft đã ra mắt thử nghiệm một chatbot có tên Tay, nhưng nhanh chóng phải dừng hoạt động vì nó đưa ra những nhận xét phân biệt chủng tộc và xúc phạm. Tay học được điều này thông qua việc tương tác với người dùng trên mạng xã hội. Microsoft đã xin lỗi và cam kết sẽ triển khai các tính năng an toàn được cải thiện trong tương lai. Đây là lý do tại sao khuôn khổ đạo đức chi phối bất kỳ ứng dụng AI nào lại trở nên vô cùng quan trọng và tại sao nhiều người kêu gọi xây dựng các biện pháp bảo vệ để ngăn chặn thiên vị và ngôn từ kích động thù địch vào các hệ thống AI.

Thứ Tư: Tiềm Năng Vô Hạn của AI Bên cạnh những lưu ý, chúng ta cũng không nên quên đi những lợi ích tiềm năng to lớn của AI. AI được cho là sẽ thực sự cách mạng hóa lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Chúng đã được sử dụng để phát hiện các loại thuốc mới và xác định các tế bào ung thư đáng tin cậy hơn nhiều so với con người. Ngoài ra, chatbot AI có thể hoạt động như những giáo viên kiên nhẫn, giúp chúng ta tóm tắt khối lượng lớn thông tin phức tạp khi chúng ta gặp khó khăn trong việc nắm bắt một chủ đề. Cuộc cách mạng AI có khả năng cải thiện và đẩy nhanh tiến độ công việc trong nhiều lĩnh vực, từ lập trình phần mềm đến hoạt hình, thực thi pháp luật và báo chí. Tất nhiên, điều này cũng có những mặt tích cực và tiêu cực. Nhưng liệu năng lực bổ sung này có giải phóng chúng ta để làm những việc khác, chẳng hạn như giải quyết biến đổi khí hậu hoặc chăm sóc bản thân và lẫn nhau tốt hơn không? Thứ Năm: AI - Công Cụ Trong Tay Con Người Khi AI phát triển, các chính phủ và nhà quản lý chắc chắn sẽ cần đảm bảo rằng nó được sử dụng một cách hợp pháp và đạo đức. Đây không phải là điều dễ dàng. Tuy nhiên, AI sẽ thống trị thế giới sao? Cuối cùng, AI chỉ là một công cụ và ngay cả một công cụ mạnh mẽ cũng không thể tự mình thống trị thế giới. Quyết định về cách chúng ta sử dụng nó, thậm chí có nên sử dụng nó hay không, hoàn toàn phụ thuộc vào chúng ta.